Fara í efni

Umhverfisstefna

Umhverfisstefna

Umhverfisstefna Brimborgar ber heitið Visthæf skref og var innleidd árið 2007, styður við sjálfbærnistefnu félagsins og er í samræmi við kjörorð félagsins, Öruggur staður til að vera á, sem kynnt var til sögunnar árið 2003. Stefnur og markmið félagsins skulu ávallt endurspeglast í sjálfbærnistefnunni, gildum þess og loforði skipulagsins um að vera öruggur staður til að vera á. Hvort sem átt er við vinnustað eða stað til verslunar og þjónustu. Kjörorð fyrirtækisins er: Brimborg - öruggur staður til að vera á. Í umhverfisstefnunni er lögð áhersla á raunhæf skref til mildunar neikvæðra áhrifa og styrkingar jákvæðra áhrifa á umhverfið.

Stefnunni er fylgt eftir með mælanlegum markmiðum og aðgerðum og lögð er áhersla á að stjórn félagsins og framkvæmdastjórar fylgist með þróun og regluverki í þessu málaflokki og taki þátt í samfélagsumræðu og starfi sem snýr að umhverfismálum.

Brimborg er aðildarfélagi að Festu, miðstöð um sjálfbærni og hefur skrifað undir loftslagsyfirlýsingu Festu og Reykjavíkurborgar. Félagið fylgir lögum og reglum um áhrif reksturs félagsins á umhverfi sitt, leggur áherslu á að; fara sparlega með orku, heitt og kalt vatn, draga úr notkun jarðefnaeldsneytis, flokka sorp og endurvinna, stafrænar lausnir sem minnka pappírsnotkun og prentun og innflutning á visthæfustu gerðum ökutækja og annarra tækja hverju sinni frá þeim framleiðendum sem félagið er umboðsaðili fyrir.

Megináherslur umhverfisstefnunnar eru;

  • Mæling á magni úrgangs, flokkun og endurvinnslu með það að markmiði að bæta flokkun, auka endurvinnslu, minnka úrgang sem leiðir til minni losunar frá úrgangi
  • Mæling á rafmagnsnotkun með nýtni og sparnað að markmiði
  • Mæling á heitavatnsnotkun fasteigna og snjóbræðslukerfa með nýtni og heitavatnssparnað að markmiði
  • Mælingu á kaldavatnsnotkun og sparnað í notkun þess
  • Umhverfismild hönnun og framkvæmdir við endurbætur fasteigna og nýbygginga
  • Mæling á pappírsnotkun og minnkun hennar með áherslu á stafrænar lausnir
  • Mæling á notkun jarðefnaeldsneytis með það að markmiði að minnka hana með fjárfestingu í ökutækjum og öðrum tækjum fyrir rekstur félagsins sem eru knúin hreinorku að hluta eða öllu leiti og draga þannig úr losun og mengun
  • Innflutningur og markaðssetning á visthæfustu gerð ökutækja og og annarra tækja sem fáanleg eru frá birgjum félagsins
  • Vitun og styrking menningar fyrirtækisins um umhverfisáhrif starfseminnar og þátttöku í samfélagsumræðu og starfi sem snýr að umhverfismálum

Markmið og aðgerðaáætlun 2024:

Brimborg vinnur að innleiðingu mælanlegra markmiða og aðgerðaráætlun í umhverfismálum. Þau vistskref sem stefnt er að á árinu 2024 er meðal annars að;

  • Draga úr magni úrgangs - tölulegt markmið í vinnslu um minnkun úrgangs
  • Bæta flokkun - flokkun verði yfir 90% af heildarúrgangi
  • Auka endurvinnslu - endurvinnsla verði yfir 95% af heildarúrgangi
  • Pappírsnotkun - Stefnt að minnkun pappírsnotkunar um 10%
  • Raforkuframleiðsla - staðbundin framleiðsla með sólarorku var innleidd árið 2022, stefnt að við endurnýjunar- eða nýbyggingarverkefni að auka staðbundna raforkuframleiðslu
  • Stefnt er að því að draga úr raforkunotkun úr meginstarfsemi með auknum sparnaði og nýtni til að vega upp á móti aukinni raforkunotkun vegna innleiðingar hleðslustöðva
  • Notkun á heitu vatni - Stefnt að minnkun heitavatnsnotkunar. Staðbundin framleiðsla á heitu vatni með varmadælu var innleidd árið 2023 og stefnt að innleiðingu víðar í rekstri Brimborgar
  • Notkun á köldu vatni - Stefnt að minnkun kaldavatnsnotkunar í samhengi við umsvif
  • Notkun á jarðefnaeldsneyti - notkun minnki um 25% mælt í kWst af orku frá jarðefnaeldsneyti með því að auka hlut rafbíla í;
    • Rekstrarflota
    • Hlunnindabílaflota
    • Langtímaleiguflota
    • Skammtímaleiguflota
  • Minnkun í losun koltvísýringsígilda (CO2íg) vegna;
    • úrgangs frá rekstri Brimborgar í samræmi við betri flokkun, betri endurvinnslu og minnkun úrgangs
    • heildarorkunotkunar í rekstri Brimborgar - losun minnki um 20% með minnkun notkunar á jarðefnaeldsneyti og losun minnki einnig vegna minnkunar á heitavatnsnotkun
    • samgangna starfsmanna - losun minnki um 5% meðal annars méð sérkjörum við kaup á rafbílum og stuðning við notkunar annarra, umhverfismildari ferðamáta
    • aðkeypts flutnings og dreifingar í umfangi 3- tölulegt markmið í vinnslu en þar sem Brimborg hefur litla stjórn á þessum þætti mun taka tíma að setja markmið og innleiða aðgerðir. Flutningur með skipum hefur verið aukinn hlutfallslega umtalsvert undanfarin ár og skal á árinu haldið áfram á þeirri braut því losun með skipaflutningum er minni
    • sölu á vöru og þjónustu í umfangi 3. Hafist verði handa við að meta umfangs þess verkefnis og jafnvel hefja mælingar á tilteknum vöruflokkum og enn frekari áhersla á sölu- og markaðssetningu hreinorkuökutækja og annarra tækja
  • Við endurbætur fasteigna- og nýbygginga verði horft til;
    • vottana eins og BREEAM og Svaninn og lífsferilsgreiningu auk þess að skoða orkunýtni
    • staðbundinnar orkuframleiðslu með sólarorku, vindi eða varmadælu
  • Styrkja ferla gagnvart stjórn, framkvæmdastjórn og umhverfisnefnd vegna umsjónar- og stjórnunar á loftslagstengdri áhættu

Kolefnisjöfnun

Í lögum um loftslagsmál er kolefnisjöfnun skilgreind á þann hátt að „Þegar aðili hlutast til um aðgerðir annars aðila til að draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og/eða binda kolefni úr andrúmslofti og notar staðfestingu á slíkum samdrætti eða bindingu til að jafna út sína eigin losun að hluta eða öllu leyti“.

Með nokkurri einföldun má því segja að kolefnisjöfnun felist í því að einstaklingar eða lögaðilar bæti fyrir eigin losun gróðurhúsalofttegunda (GHL) með því að fjármagna verkefni sem a) koma í veg fyrir losun á samsvarandi magni GHL annars staðar eða b) fjarlægja samsvarandi magn GHL úr andrúmsloftinu.

Þegar tekin hefur verið ákvörðun um að kolefnisjafna losun fyrirtækis að hluta til eða í heild sinni er mikilvægt að velja verkefni sem hafa raunverulegan loftslagsávinning í för með sér. Varhugavert getur verið að staðhæfa um kolefnishlutleysi eða kolefnisjöfnun ef ekki er til staðar vottað losunarbókhald og á móti því vottaðar kolefniseiningar sem og vottun um kolefnishlutleysi.

Umhverfisstofnun mælir með að eftirfarandi viðmið séu í öllum tilvikum höfð til hliðsjónar við kaup opinberra aðila á kolefniseiningum:

  • Raunverulegur árangur – verkefni fer sannanlega fram og ber tilskilinn árangur.
  • Mælanlegur árangur – unnt er að mæla árangur með viðurkenndum aðferðum.
  • Varanlegur árangur – árangur af verkefni er varanlegur og gengur ekki til baka.
  • Er viðbót – árangur hefði ekki komið til án kaupa á kolefniseiningum.
  • Ráðstafanir til að koma í veg fyrir tvítalningu– árangur af verkefni er aðeins nýttur einu sinni til kolefnisjöfnunar.
  • Verkefni leiðir ekki til kolefnisleka – árangur byggist ekki á því að losun flytjist annað.
  • Óháð vottun – óháður vottunaraðili staðfestir árangur af verkefni.

CO2-ígildi, eða koldíoxíðígildi, er sú mælieining sem er notuð til að halda utan um losunartölur fyrir gróðurhúsalofttegundir. Þannig samsvarar eitt tonn af CO2-ígildi einu tonni af koldíoxíði eða því magni annarra gróðurhúsalofttegunda (t.d. metans, glaðlofts eða F-gasa) sem hefur sambærilegan hnatthlýnunarmátt (e. global warming potential).

Talað er um hlýnunarmátt mismunandi gróðurhúsalofttegunda. Vegna þess hvað losun koldíoxíðs er margfalt meiri en losun annarra gróðurhúsalofttegunda er það mikilvægasta gróðurhúsalofttegundin. Engu að síður er mikilvægt að taka tillit til ólíkra áhrifa mismunandi lofttegunda þegar meta á heildarlosun gróðurhúsalofttegunda. Í þessu skyni er hverri lofttegund því gefinn tiltekinn stuðull sem miðast við þessi ólíku hlýnunaráhrif og öll losun er síðan umreiknuð yfir í CO2-ígildi. Eitt tonn af koldíoxíðígildi samsvarar einu tonni af koldíoxíði eða því magni gróðurhúsalofttegunda sem hefur sambærilegan hnatthlýnunarmátt.

Vottuð kolefniseining í bið er kolefniseining sem eru skráð er í Loftslagsskrá sem vottuð, óstaðfest, kolefniseining sem verður virkjuð eftir ákveðin tíma þegar binding hefur verið staðfest.

Til að votta kolefniseiningu þarf að fara eftir vottuðum stöðlum og vottunaraðili þarf að taka út hvort að framleiðandi fari eftir stöðlum við framleiðslu á kolefniseiningum, þ.e. standi við þær skuldbindingar sem þarf að standa við til að fá vottun.

Þá er mikilvægt að ekki verði til tvítalning (e. Double-counting) á kolefniseiningum þegar kemur að því að nota kolefnisbindingu til að jafna á móti losun þannig að enginn vafi leiki á fullyrðingum um kolefnishlutleysi. Þetta er tryggt með því að skrá kolefniseiningar í sérstaka kolefnisskrá. Í kolefnisskránni er haldið utan um inneign, viðskipti og afskráningu á vottuðum kolefniseiningum.

Kolefnisverkefni skulu tryggja að kolefnisbinding sé vottuð samkvæmt viðurkenndum stöðlum s.s. Skógarkolefni, VERRA - Verified Carbon Standard (VCS) eða Gold Standard. Þetta eru óháðir staðlar sem hafa verið samdir af óháðum þriðja aðila. Vottun er strangt ferli sem veitir sjálfstæða staðfestingu á losun og tryggir að kolefnisjöfnun þín sé raunveruleg og varanleg. Gæði kolefniseininga verða því ekki tryggð nema með vottun frá slíkum aðila. Þegar þú velur kolefnisbindingu skaltu leita að annað hvort vottuðum eða a.m.k. staðfestum verkefnum til að tryggja gæði fjárfestingar þinnar og að um ósvikna kolefnisbindingu sé að ræða.

Kolefnisjöfnun hjá Brimborg

Brimborg mun skoða og leggja mat á kosti og galla kolefnisjöfnunar en sú aðferð er ekki óumdeild. Það sem verður skoðað sérstaklega er;

  • Hefur Brimborg gert allt sem í valdi þess er að draga úr losun áður en lagt er í kolefnisjöfnun?
  • Kolefnisjöfnunarstarfsemi hér á landi sem er ekki vottuð og hvenær búast má við að vottuð starfsemi verði í boði enda ekki hægt að kaupa vottaðrar kolefniseiningar fyrr en vottun er staðfest
  • Hvernig innleiða megi vottað losunarbókhald
  • Hvernig innleiða megi vottun um kolefnishlutleysi
  • Hvort fjármunum sem fara til kolefnisjöfnunar nýtast betur til fjárfestinga í tækni, ferlum, vinnubrögðum, þjálfun og almennri vitundarvakningu í umhverfismálum og öðru sem dregur úr eða kemur í veg fyrir losun hjá Brimborg til framtíðar
  • Hvort trjárækt, endurheimt votlendis og endurheimt landgæða, sem í sjálfu sér eru jákvæðar aðgerðir, séu réttu leiðirnar m.t.t. kostnaðar og ávinnings
  • Sérfræðingar á sviði umhverfisverndar hafa varað við því að kolefnisjöfnun sé mögulega ekki sjálfbær til lengri tíma litið. Spurningar hafa t.d. vaknað varðandi langtímagetu skóga og jarðvegs til kolefnisgeymslu þar sem hætta er á skógarhöggi, skógareldum, óveðri, sjúkdómum í trjám eða öðrum áhrifum af völdum loftlagsbreytinga og sama gæti átt við um endurheimt votlendis og landgræðslu.

Uppfært 1.2.2025